Asertywność – pożądany typ zachowania w biznesie

Osoby odnoszące życiowe sukcesy posiadają pewne cechy oraz nabyte lub wrodzone umiejętności. Jedną z ważnych i cennych umiejętności, którą posiadają ludzie sukcesu to umiejętność bycia asertywnym.
Innymi słowy asertywność to umiejętność pełnego wyrażania siebie w kontaktach z inną osobą (osobami) bez naruszania ich praw. To umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc przy tym uczyć i poglądów innych osób.
Być asertywnym oznacza zdolność domagania się lub występowania w obronie swoich racji w granicach nie naruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych.
Osoba asertywna ma jasno sprecyzowany cel i potrafi kontrolować własne emocje, nie poddaje się zbyt łatwo manipulacjom i naciskom emocjonalnym innych osób.
Asertywność to zaakceptowanie faktu, że każdy człowiek posiada takie same prawa i może z nich korzystać pod warunkiem, że nie ogranicza praw innych osób. 

Annie Townend w książce pt. “Jak doskonalić asertywność”, wymieniła prawa asertywności.

1. Mam prawo wyrażać własne myśli i opinie, nawet gdy różnią się one od poglądów innych ludzi.
2. Mam prawo wyrażać własne uczucia i być za nie odpowiedzialnym.
3. Mam prawo mówić ludziom „tak”.
4. Mam prawo powiedzieć „nie” bez poczucia winy.
5. Mam prawo powiedzieć „nie wiem”.
6. Mam prawo powiedzieć „nie rozumiem”.
7. Mam prawo zmieniać zdanie bez konieczności i usprawiedliwiania się.
8. Mam prawo do popełniania błędów i do tego, by czuć się odpowiedzialnym za nie.
9. Mam prawo prosić o to, czego chcę.
10. Mam prawo do szacunku innych ludzi oraz do tego, by ich szanować.
11. Mam prawo do tego, by mnie wysłuchano i traktowano poważnie.
12. Mam prawo do niezależności.
13. Mam prawo odnieść sukcesy.
14. Mam prawo zdecydować się na brak asertywności.

Wyróżnić można 4 typy zachowań i postaw życiowych:

POSTAWA BIERNA – charakteryzuje osoby, które:

• nie mają pewności siebie,
• mają niską samoocenę,
• nie posiadają własnego zdania,
• nie podejmują działań w obawie przed niepowodzeniem,
• bardziej troszczą się o inne osoby i dbają o zaspokojenie ich potrzeb niż swoich,
• są uległe wobec innych,
• w przypadku trudnych sytuacji winę i odpowiedzialność biorą na siebie,
• w przypadku stresu lub nagromadzenia się sytuacji trudnych wybuchają.

POSTAWA AGRESYWNA – charakteryzuje osoby, które:

• narzucają otoczeniu swoje racje,
• swoją agresywnością chcą ukryć swój brak pewności siebie,
• nie posiadają szacunku dla innych,
• ignorują i obwiniają innych,
• nie mają poczucia własnej wartości,
• nie potrafią słuchać innych,
• są nastawione wyłącznie na siebie i swoje potrzeby,
• lekceważą uczucia i prawa innych osób.

POSTAWA MANIPULATYWNA – charakteryzuje osoby, które:

• mają niską samoocenę i brak pewności siebie,
• są nieszczere i nieuczciwe wobec innych,
• podejrzewają wszystkich o fałsz i nieuczciwość w działaniu,
• mają problemy z wyrażaniem swoich uczuć,
• lekceważą siebie i swoje otoczenie,
• mają poczucie osamotnienie, brak im motywacji i chęci do działania,
• są pesymistami, którzy szukają problemów a nie rozwiązań.

POSTAWA ASERTYWNA to:

• uznawanie praw swoich i otoczenia,
• posiadanie poczucia swojej wartości i szanowanie wartości innych,
• umiejętność korzystania ze swoich praw bez naruszania praw innych,
• znajomość swoich mocnych i słabych stron,
• pewność siebie i gotowość do podejmowania działań.

Jeśli chcesz być ASERTYWNY to naucz się:

• okazywać empatię  – okaż rozmówcy, że go rozumiesz,
• nazywać problemy – powiedz co Cię denerwuje i dlaczego,
• mówić czego oczekujesz,
• używać w komunikacji oprócz języka werbalnego również niewerbalnego,
• używać sformułowania “JA” – skup się na problemie, nie oskarżaj, nie obwiniaj innych,
• mówić o faktach nie o sądach,
• nazywać rzeczy po imieniu,
• mówić prosto i zrozumiale – zadawaj pytania zapraszając innych do rozmowy,
• być pewny siebie, gdy nie rozumiesz poproś o powtórzenie,
• gdy czegoś nie chcesz mów po prostu “NIE”,
• zwracać uwagę na to czy Twoje gesty są zgodne z tym co mówisz,
• używać słów “nie chcę”, “zdecydowałem, że nie” zamiast “nie mogę”, “nie powinienem”,
• pamiętaj, nie wszystkich możesz uszczęśliwić i rozwiązać ich problemy,
• pamiętaj, zawsze możesz zmienić zdanie.

• nie oceniaj,
• nie opiniuj,
• nie uogólniaj,
• nie interpretuj – skup się na faktach,
• nie dawaj tzw dobrych rad,
• mów do partnera a nie o nim,
• upewniaj się czy dobrze rozumiesz,
• oddzielaj człowieka od problemu.

Najczęściej nie radzimy sobie z odmową, ulegając innym wbrew sobie. Asertywna odmowa w kilku technikach.

TECHNIKA 4 KROKÓW

• mów “NIE”,
• uzasadnij a nie tłumacz się  – NIE + uzasadnienie,
• jeszcze raz powiedz nie i uzasadnij i zapowiedz sankcję, która będzie odebraniem dla kogoś korzyści,
• zrealizuj sankcję.

TECHNIKA USZKODZONEJ PŁYTY – kilkakrotne powtarzanie informacji. W sposób spójny powtarzanie i trwanie przy swoim zadaniu, powtarzając swoją myśl.

TECHNIKA ZAMGLENIA – w zasadzie zgadzamy się z krytyką skierowaną  w naszą stronę. Zamiast zaprzeczać opinii, przyznajemy, że być może w pewnym stopniu jest uzasadniona. Przyjmujemy krytykę w takim stopniu w jakim sami chcemy.

TECHNIKA NEGATYWNEGO POTWIERDZENIA – zgadzasz się w 100% z krytyką, wówczas osoba, która nas krytykuje nie ma więcej argumentów.

TECHNIKA DOCIEKAŃ – prosimy o sprecyzowanie krytyki i wypowiadanych zarzutów, gdy są zbyt ogólne.

W zachowaniu asertywnym używaj również słów:

• “to jest dla mnie ważne”,
• “wolę”, “wybieram”,
• “mam zamiar”,
• “postanowiłem/łam”,
• “zdecydowałem/łam”,
• “mam taką zasadę”,
• “w mojej opinii”, “moim zdaniem”.

W asertywności nie bój się prosić, przy krytyce uznaj istnienie faktów.